Otizmin Nedenleri

Otizm kapsamlı, karmaşık ve giderek artan oranda görülen bir durumdur. En son yayımlanan veriler, her elli dokuz çocuktan birinin bir dereceye kadar otizmle doğduğunu göstermektedir. Otizm kızlarda erkeklere göre dörtte bir oranında daha yaygındır. Otizm için tanı ve tedavide en çok zorlanılan husus hiçbir biyolojik testi olmamasıdır. Tanı tamamen davranışa dayanır ve bilimsel araştırmalarla tek doğrulanmış tedavi yoğun davranış terapisidir.

Bir otizmli babası olarak, gerek diğer otizmli aileler ile görüşerek gerekse internet üzerinden araştırmalar yaparak otizmi ve nedenlerini anlamaya çalışıyorum. Özellikle konuştuğum bazı ebeveynlerin meseleye duygusal olarak yaklaşmaları, çocuklarının durumundan dolayı kendilerini veya üçüncü bir başka kişiyi(eş, anne-baba, doktor) suçlamaları oldukça üzücü. Böylelikle hem kendilerini yıpratıyorlar hem de çocukları için yapmaları gerekenleri belki de kaçırıyorlar. Bu düşüncelerime rağmen ailelerin şu sorularını bazen ben de kendime sormadan edemiyorum: Çocuğumun otizmine ne sebep oldu? Suçlu muyum? Benim yüzümden mi oldu?

İşte bu sorulara cevap ararken bulduğum ve derlediğim bazı bilimsel araştırma ve raporları yazıları burada sizinle paylaşacağım. Benim için oldukça faydalı oldu, umarım siz de faydalanırsınız.

Öncelikle otizm hakkında yapılan araştırmalar son 20 yılda çok büyük ilerlemeler kaydetmiş olsa da otizmin nedeni hakkında bize kesin cevaplar veremiyorlar. Dolayısıyla size tavsiyem “otizmin nedeni bulundu”, “otizmin asıl sebebi”, “işte otizme yol açan gen” başlıklı çok okunma ve tıklanma gayesinden başka bir amacı olmayan yazı ve içeriklerden uzak durun. (Bu satırın yazarı bu başlıkların hepsini tıklamış, gerçek bir neden bulamazken aksine pek çok değerli zamanı ve ümitleri olmuşturJ). Otizmin karmaşıklığı ve belirsizliği, nedenleri hakkında çok az destekleyici kanıtı olan sayısız spekülasyon ortaya çıkarmıştır. Bunları göz ardı ederken şunu aklınızda bulundurun, otizmin farklı alanlarda ortaya çıkan birden fazla nedeni bulunmaktadır.

Otizm ve Gen  

Bildiğiniz üzere Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) veya otizm, davranışsal olarak tanımlanmış bir nöro-gelişimsel bozukluk olup, 1) sosyal iletişimde zorluk ve 2) kısıtlı, tekrarlayıcı davranış kalıpları, ilgi alanları veya aktiviteleri olarak karşımıza çıkmaktadır. OSB'nin nedenlerinin hem genetik hem de çevresel faktörleri içerdiği artık herkesçe bilinmektedir. Gerçekten de, yapılan araştırmalar 100'den fazla genin otizme neden olabileceği ve risk taşıdıklarını ortaya koymaktadır. Gen araştırmalarına göre daha arka planda kalmış olsa da, çevresel faktörler de geniş bir yelpazede otizm ile ilişkilendirilmektedir. Özellikle gebelik öncesi ve sırasına yönelik çevresel etkenler bağlamında birçok deney ve araştırma yapılmaktadır.

Otizmin ihmal edilmiş ebeveynlikten kaynaklandığı yönündeki asılsız görüşe karşı güçlü kanıtlar, 1977 yılında Folstein ve Rutter isimli araştırmacılardan gelmiştir.  Bu araştırma en az birisi otizmli olan ikiz çiftler hakkında yapılmış ilk sistematik ve ayrıntılı çalışmadır. Bu çalışmadaki ikiz çiftlerin 11'i monozigottu (yani neredeyse aynı gen yapılarına sahiptiler) ve diğer 10 tanesi ise dizigotikti (birbirleri ile genomlarının yaklaşık yarısını paylaşıyorlardı). Bu çalışmadaki en önemli bulgu, monozigot olan ikizlerin dördünün uyumlu olması yani her ikisinin de otizmli olmasıydı. Buradan araştırmacılar otizm ve diğer nöro-gelişimsel bozuklukların güçlü bir genetik bileşene sahip olduğu sonucuna vardılar. Ancak çevresel faktörlerin de göz önünde bulundurulması gerektiğini de belirttiler. Araştırmacılar, “genellikle perinatal dönemde (döllenme ile başlayan ve doğuma kadar süren evre) otizmin gelişmesine güçlü bir şekilde etkisi olabilecek bazı biyolojik bozukluk biçimleri olduğu” sonucuna varmışlardır. Bu nedenle, tek başına genetik yatkınlık değil onunla birlikte, otizm riskini artırabilecek çevresel faktörlerin de ciddi olarak araştırılması gerekmektedir. Peki, bu çevresel faktörler nelerdir?

Otizmin çevresel faktörleri?

Yapılan araştırmalar bazı çevresel etkilerin, genetik olarak hastalığa yatkın kişilerde otizm riskini artırabileceğini veya azaltabileceğini göstermektedir. Ancak çevresel etkenlerin ortaya çıkardığı bu riskler pek çok araştırmacı tarafından oldukça küçük görülmekte ve önemsenmemektedir. Dolayısıyla aşağıda verilen risk faktörlerini salt otizmin nedeni olarak lütfen algılamayınız

Otizmi Riskini Artıran Durumlar:

1. ·    Anne ve babanın yaşının büyük olması
2. ·     Hamilelik ve doğum komplikasyonları (örneğin, aşırı prematürite doğum[26 haftadan önce], düşük doğum ağırlığı, çoğul gebelikler [ikiz, üçlü, vb.])
3. ·     Bir yıldan az aralıklı hamilelikler
4. ·     Gebelikte folik asit eksikliği

Burada üzerinde çok durulan ve en çok tartışılan konulardan biri tabi ki: Aşılar. Her ailenin çocuğunda otizmin teşhis edilme sürecine dair benzersiz deneyimleri vardır ve bazıları için bu dönem çocuklarının aşılarının zamanlamasıyla da örtüşmektedir. Özellikle 18 ve 24 ay aşıları ile ilgili ailelerin derin şüpheler taşıdıklarını biliyorum. Öncelikle, bilim adamlarının, çocukluk çağı aşıları ile otizm arasında herhangi bir bağlantı olup olmadığını belirlemek için son yirmi yılda yaptıkları araştırmaların neticesinde sıklıkla vurgulanan şudur: Aşılar otizme neden olmaz.

Peki, gerçekte öyle mi? Bunun bilimsel bir gerçek olduğu ve aksi kanıtlana kadar kabul görmesi gerektiğine inananlar ile bu sonuçlara ilaç lobilerinin etki ettiğine, gerçeği yansıtmadığına ve dolayısıyla otizm ile aşılar arasında güçlü bir ilişki olduğuna inanlar arasında sıkı bir mücadele bulunmakta. Ben bu mücadeleyi çevremde ve farklı platformlarda sürekli gözlemliyorum. Kim haklı sorusunun cevabına gelince, mevcut konjonktürde her iki tarafında haksız olmadığını düşünüyorum. Çok yakında bir gelecekte herkes için tatmin edici bir cevabın bulunacağına da inanıyorum.

Otizme neden olduğu öne sürülen ve oldukça popüler olan bir diğer önemli faktörde vücudumuza giren ağır metaller ve yapısı bozulan gıdalar. Bu konuyla ilgili dünyada ve ülkemizde isim yapmış birkaç kişi bulunmaktadır. Bu araştırmacılar yaptıkları araştırmalar neticesinde şu faktörlerin otizm riskine yol açtığını söylemektedirler:

• ·         Antibiyotik kullanımının artması
• ·         Ağır metal içeren mutfak, ev eşyalarının ve oyuncakların yaygınlığının artması
• ·         Ekilebilir toprağın fakirleşerek sebze ve meyvelerdeki vitamin ve minarel içeriğinin azalması
• ·         Omega – 3 tüketiminin azalması
• ·         Ağır metal, ilaç ve toksinlere fazla maruz kalınması
• ·         D vitamini yetersizliği

Yorum Yaparak Destek Olabilirsiniz